Ο Βαρνάβας είναι ένα ημιορεινό χωριό της Αττικής (υψόμετρο 613 μ.) που βρίσκεται 35 χιλιόμετρα βόρεια της Αθήνας. Έχει 2000 περίπου κατοίκους και λειτουργεί ως αυτόνομη κοινότητα από το 1920. Μέχρι τότε υπαγόταν στην Κοινότητα Μαραθώνα.
Την αρχαιότητα στην περιοχή του Βαρνάβα βρισκόταν ο Δήμος Τιθράς. Ανήκε στην Αιγηίδα Φυλή και η ονομασία του προερχόταν από τον Τίθρα, ένας από τους 100 επώνυμους Αττικούς Ήρωες. Οι τραχείς και θρασείς Τιθράσιοι διακρίνονται για τις πολεμικές αρχές τους. Μαζί με τους άλλους κατοίκους της Βόρειας Αττικής ονομάζονταν Διάκριοι.
Ο Βαρνάβας απέκτησε τη σημερινή του ονομασία από τον ομώνυμο Βυζαντινό τοπικό ιδιοκτήμονα. Γύρω στο 1420 ο δούκας της Αθήνας εποικίζει την περιοχή με Αρβανίτες, για να προστατεύσει τη βόρεια πλευρά της Αττικής από τους Βενετούς της Εύβοιας. Οι νέοι μαχητικοί έποικοι έδωσαν καινούρια δυναμική στο ντόπιο στοιχείο και η, κατά φάρες, αυστηρή πατριαρχική τους σύγκρουση ήταν ο λόγος που επιβίωσαν και επικράτησαν οριστικά στην περιοχή.
Σήμερα ο Βαρνάβας αναπτύσσεται οικιστικά με γρήγορο ρυθμό και με τον ερχομό των νέων κατοίκων η κοινωνική σύνθεση έχει διαφοροποιηθεί σε βάρος του αρβανίτικου στοιχείου.
Αυτός που θα επισκεφθεί το χωριό μας, θα απολαύσει το πράσινο, τις πηγές, τις ρεματιές με τα πλατάνια και τη γραφική παραλία στο νότιο Ευβοϊκό. Επίσης θα εντυπωσιασθεί από τους δύο πύργους, το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, τις μικρές βυζαντινές εκκλησίες του Αγ. Γεωργίου και της Αγ. Παρασκευής, καθώς και από τα επτά ξωκλήσια και τα τρία μοναστήρια.
Η τοποθεσία και το υψόμετρο εξασφαλίζουν στο Βαρνάβα ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες και η απόσταση από την Αθήνα του δίνει τη δυνατότητα να βρίσκεται μακριά από το πολύβουο αστικό κέντρο, αλλά και συνάμα κοντά στα θέλγητρα της πρωτεύουσας.
